3. Programma Bedrijvigheid | Wat mag dat kosten?

Wat mag het kosten?

Tabel: PF.3.1 Financieel overzicht

DEELPROGRAMMA	REKENING 2024	BEGROTING 2025	BEGROTING 2026	RAMING 2027	RAMING 2028	RAMING 2029
LASTEN EXCLUSIEF STORTINGEN IN RESERVES	-130.340	-139.743	-147.140	-141.442	-141.177	-141.392
3.1 Economie	-6.513	-6.983	-6.793	-6.745	-6.725	-6.725
- Markt en haven	-306	-236	-243	-243	-243	-243
- Personele lasten 3.1	-2.611	-2.762	-2.841	-2.791	-2.772	-2.772
- Beleid en ontwikkeling	-2.369	-2.354	-2.174	-2.174	-2.174	-2.174
- Toerisme	-657	-864	-749	-749	-749	-749
- Recreatie	-68	-93	-95	-95	-95	-95
- Afschrijving Economie	-47	-49	-48	-49	-49	-49
- Circulaire economie	-455	-626	-643	-643	-643	-643
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	-27.700	-29.007	-29.012	-28.518	-28.368	-28.343
- Archief Eemland	-257	-393	-407	-411	-411	-411
- Bibliotheken	-5.202	-5.888	-6.043	-5.530	-5.416	-5.416
- Evenementen en recreatie	-560	-685	-777	-777	-657	-657
- Amateurkunst	-5.123	-4.912	-5.044	-5.044	-5.044	-5.044
- Podiumkunst	-8.140	-6.788	-6.971	-6.971	-6.971	-6.971
- Musea en expositieruimten	-4.258	-3.827	-3.930	-3.930	-3.930	-3.930
- Beeldende kunst	-377	-394	-405	-405	-405	-405
- Projecten	-1.396	-4.182	-3.396	-3.396	-3.396	-3.396
- Personele lasten 3.2	-2.383	-1.933	-2.005	-2.008	-2.010	-1.985
- Afschrijving Monumentenzorg en Archeologie	-4	-4	-33	-45	-127	-126
3.3 Handhaving	675	604	573	532	476	552
- Vergunningverlening	768	700	676	635	578	654
- Personele lasten 3.3	-93	-96	-102	-102	-102	-102
3.4 Sociale- & fysieke veiligheid	-18.416	-19.640	-20.603	-20.356	-19.658	-19.476
- Fysieke veiligheid	-11.493	-12.296	-12.909	-13.044	-12.929	-13.115
- Openbare orde en veiligheid	-1.240	-817	-1.001	-625	-505	-505
- Bommenregeling	-35	0	0	0	0	0
- Personele lasten 3.4	-5.649	-6.528	-6.693	-6.687	-6.224	-5.856
3.5 Stedelijk beheer, milieu & dierenwelzijn	-78.386	-84.717	-91.305	-86.355	-86.902	-87.400
- Afwatering	-311	-476	-505	-517	-531	-545
- Beheer openbare ruimte algemeen	-6.044	-6.007	-6.605	-6.612	-6.964	-6.972
- Wegen straten en pleinen	-5.203	-5.210	-5.508	-5.574	-5.648	-5.723
- Openbare verlichting	-2.785	-2.329	-2.316	-2.335	-2.358	-2.385
- Straatreiniging	-27	-43	-67	-78	-78	-78
- Gladheidsbestrijding	-674	-820	-854	-862	-872	-882
- Gebruik openbare ruimte	-63	-46	-48	-48	-48	-48
- Riolering	-11.115	-11.367	-11.857	-11.967	-12.086	-12.086
- Personele lasten 3.5	-9.848	-10.325	-10.794	-10.624	-10.550	-10.550
- Afschrijving Stedelijk beheer	-1.449	-2.412	-3.353	-4.102	-4.618	-4.972
- Openbaar groen en recreatieve voorzieningen	-8.295	-10.627	-12.696	-7.709	-7.852	-8.005
- Gebiedsbeheer	-9.567	-10.998	-11.725	-11.758	-11.796	-11.834
- Lijkbezorging	-2.916	-3.611	-3.227	-3.273	-3.478	-3.467
- Afvalverwijdering en -verwerking	-18.885	-18.654	-19.732	-19.110	-18.504	-18.410
- Milieubeheer	-1.124	-1.584	-1.777	-1.700	-1.514	-1.437
- Luchtkwaliteit	-48	-141	-208	-63	0	0
- Afschrijving Milieu	-33	-33	-33	-23	-5	-5
BATEN EXCLUSIEF STORTINGEN IN RESERVES	56.560	54.119	56.133	56.544	56.207	55.074
3.1 Economie	667	623	640	640	640	640
- Markt en haven	647	623	640	640	640	640
- Personele lasten 3.1	20	0	0	0	0	0
- Beleid en ontwikkeling	0	0	0	0	0	0
- Toerisme	0	0	0	0	0	0
- Recreatie	0	0	0	0	0	0
- Afschrijving Economie	0	0	0	0	0	0
- Circulaire economie	0	0	0	0	0	0
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	741	546	551	552	552	552
- Archief Eemland	489	424	425	427	427	427
- Bibliotheken	0	0	0	0	0	0
- Evenementen en recreatie	0	0	0	0	0	0
- Amateurkunst	0	0	0	0	0	0
- Podiumkunst	0	0	0	0	0	0
- Musea en expositieruimten	12	122	126	126	126	126
- Beeldende kunst	0	0	0	0	0	0
- Projecten	210	0	0	0	0	0
- Personele lasten 3.2	30	0	0	0	0	0
- Afschrijving Monumentenzorg en Acheologie	0	0	0	0	0	0
3.3 Handhaving	0	0	0	0	0	0
- Vergunningverlening	0	0	0	0	0	0
- Personele lasten 3.3	0	0	0	0	0	0
3.4 Sociale- & fysieke veiligheid	596	106	457	112	112	112
- Fysieke veiligheid	0	0	0	0	0	0
- Openbare orde en veiligheid	434	80	346	0	0	0
- Bommenregeling	0	0	0	0	0	0
- Personele lasten 3.4	162	26	111	112	112	112
3.5 Stedelijk beheer, milieu & dierenwelzijn	54.556	52.844	54.485	55.240	54.903	53.770
- Afwatering	0	0	0	0	0	0
- Beheer openbare ruimte algemeen	1.644	874	1.497	1.497	1.497	1.497
- Wegen straten en pleinen	120	19	19	19	19	19
- Openbare verlichting	617	123	126	126	126	126
- Straatreiniging	0	0	0	0	0	0
- Gladheidsbestrijding	0	0	0	0	0	0
- Gebruik openbare ruimte	663	1.069	1.098	1.098	1.098	1.098
- Riolering	16.590	16.952	17.641	17.795	17.948	17.946
- Personele lasten 3.5	22	0	0	0	0	0
- Afschrijving Stedelijk beheer	512	557	600	640	636	632
- Openbaar groen en recreatieve voorzieningen	171	0	0	0	0	0
- Gebiedsbeheer	182	0	0	0	0	0
- Lijkbezorging	6.605	6.519	5.415	6.714	6.933	6.920
- Afvalverwijdering en -verwerking	27.375	26.685	28.041	27.302	26.598	25.484
- Milieubeheer	53	47	48	48	48	48
- Luchtkwaliteit	0	0	0	0	0	0
- Afschrijving Milieu	0	0	0	0	0	0
SALDO EXCLUSIEF MUTATIES RESERVES	-73.780	-85.624	-91.007	-84.895	-84.969	-86.315
3.1 Economie	-5.847	-6.360	-6.153	-6.105	-6.085	-6.085
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	-26.959	-28.461	-28.462	-27.965	-27.816	-27.790
3.3 Handhaving	675	604	573	532	476	552
3.4 Sociale- & fysieke veiligheid	-17.819	-19.534	-20.146	-20.243	-19.546	-19.363
3.5 Stedelijk beheer, milieu & dierenwelzijn	-23.830	-31.873	-36.819	-31.114	-31.998	-33.629
MUTATIES RESERVES	-2.533	-2.271	1.045	545	545	545
3.1 Economie	-50	-50	-50	-50	-50	-50
Stortingen in reserve	-50	-50	-50	-50	-50	-50
Onttrekking aan reserve	0	0	0	0	0	0
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	10	10	10	10	10	10
Stortingen in reserve	0	0	0	0	0	0
Onttrekking aan reserve	10	10	10	10	10	10
3.3 Handhaving	0	0	0	0	0	0
Stortingen in reserve	0	0	0	0	0	0
Onttrekking aan reserve	0	0	0	0	0	0
3.4 Sociale- & fysieke veiligheid	0	0	0	0	0	0
Stortingen in reserve	0	0	0	0	0	0
Onttrekking aan reserve	0	0	0	0	0	0
3.5 Stedelijk beheer, milieu & dierenwelzijn	-2.493	-2.231	1.085	585	585	585
Stortingen in reserve	-7.205	-6.342	-2.500	0	0	0
Onttrekking aan reserve	4.712	4.111	3.585	585	585	585
RESULTAAT PROGRAMMA INCLUSIEF MUTATIES RESERVES	-76313,00	-87894,00	-89962,00	-84350,00	-84424,00	-85770,00
3.1 Economie	-5.897	-6.410	-6.203	-6.155	-6.135	-6.135
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	-26.949	-28.451	-28.452	-27.955	-27.806	-27.780
3.3 Handhaving	675	604	573	532	476	552
3.4 Sociale- & fysieke veiligheid	-17.819	-19.534	-20.146	-20.243	-19.546	-19.363
3.5 Stedelijk beheer, milieu & dierenwelzijn	-26.323	-34.103	-35.734	-30.529	-31.413	-33.044

Toelichting op afwijkingen

Tabel: PF.3.2. Afwijkingen tussen begroting 2025 en begroting 2026

PROGRAMMA	LASTEN	BATEN
3.2 Kunst, cultuur en evenementen	6	-5
3.4 Sociale en Fysieke veiligheid	962	-351
3.5 Stedelijk beheer, milieu en dierenwelzijn	-41.157	2.878
3.1 Economie	-190	-17
3.3 Handhaving	31	0
TOTAAL	-40.348	2.505

Analyse

Een ‘min’ betekent een financieel nadeel voor de gemeente en een ‘plus’ een financieel voordeel. Een ‘I’ staat voor Incidenteel (eenmalig) en de ‘S’ voor Structureel (doorlopend). De financiële analyses zijn op hoofdlijnen en geven de belangrijkste financiële afwijkingen aan. Dat betekent dat de financiële verklaring niet in alle gevallen uitputtend zal zijn. Bedragen onder de € 0,3 miljoen laten wij doorgaans buiten beschouwing in de financiële analyses en de begrotingsrechtmatigheid.

Tabel: PA.3.1 Toelichting op de belangrijkste begrotingsmutaties

TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE MUTATIES VAN BEGROTING 2026 T.O.V. BEGROTING 2025	LASTEN	I/S
3.1 Economie
Ombuiging Economisch beleid
In de meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen op de uitgaven van algemeen economisch beleid. Dit bedrag betreft vanaf 2026 € 75.000 per jaar. Zie ombuigingsmaatregel BH01. Meer informatie is te vinden in bijlage 2 van de Kadernota 2025-2028.	110	S
Bijlage:
Kadernota 2025
Ombuiging Onderwijs Arbeidsmarkt
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen op de uitgaven van Onderwijs Arbeidsmarkt. Dit bedrag betreft vanaf 2026 € 35.000 per jaar. Zie ombuigingsmaatregel BH02. Meer informatie is te vinden in bijlage 2 van de Kadernota 2025-2028.	35	S
Ombuiging Toeristisch beleid
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen op de uitgaven van toeristisch beleid. Dit bedrag betreft vanaf 2026 € 135.000 per jaar. Zie ombuigingsmaatregel BH03. Meer informatie is te vinden in bijlage 2 van de Kadernota 2025-2028.	135	S
Kadernota 2026-2029: Vervolg implementatie MVOI
In de Kadernota 2026-2029 is incidenteel voor 3 jaar een bedrag van € 103.000 per jaar opgenomen voor de inzet van een coördinator MVOI. Hiervan komt € 77.000 ten goede aan dit programma. De overige € 26.000 wordt als overhead toegerekend aan programma 4.3.	-77	I
Bijlage:
Kadernota 2026
Indexering, kostenverdeling, formatie-aanpassingen
Dit betreft hoofdzakelijk de indexering van (personele) lasten.	-177	I

TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE MUTATIES VAN BEGROTING 2026 T.O.V. BEGROTING 2025	LASTEN	BATEN	I/S
3.2 Kunst, Cultuur en evenementen
Indexering, kostenverdeling, formatie-aanpassingen
Dit betreft de indexering van (personele) lasten, formatie-aanpassingen en de doorbelasting van personele lasten naar de programma’s.	-754	3	S
Kadernota 2026 - 2029: Centraal Aftelmoment
In de Kadernota 2026 - 2029 is, voor de jaren 2026 en 2027, een bedrag van € 120.000 opgenomen voor het continueren van het Centraal Aftelmoment.	-120		I
Bijlage:
Kadernota 2026
Ombuiging subsidies Amersfoortse culturele basisinstellingen
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen op de uitgaven van de subsidies aan Amersfoortse culturele basisinstellingen. Dit bedrag betreft vanaf 2026 jaarlijks € 875.000. Zie ombuigingsmaatregel BH06. Meer informatie is te vinden in bijlage 2 van de Kadernota 2025-2028.	875		S
Bijlage:
Kadernota 2025

TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE MUTATIES VAN BEGROTING 2026 T.O.V. BEGROTING 2025	LASTEN	BATEN	I/S
3.3 Handhaving
Er zijn geen afwijkingen in dit deelprogramma

TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE MUTATIES VAN BEGROTING 2026 T.O.V. BEGROTING 2025	LASTEN	BATEN	I/S
3.4 Sociale en fysieke veiligheid
Indexering, kostenverdeling, formatie-aanpassingen
Dit betreft de indexering van met name personele lasten en de indexering voor de bijdrage aan de Veiligheidsregio Utrecht.	-552	2	S
Kadernota 2026 - 2029: Project Weerbaarheid bij Crises
In de Kadernota 2026 - 2029 is, voor de jaren 2026 en 2027, een bedrag van € 300.000 opgenomen voor het weerbaarder maken van onze stad en organisatie bij een langdurige crisis.	-300		I
Kadernota 2026 - 2029: Actualisatie bijdrage Regiovoorzieningen en Khonraad
In de Kadernota 2026 - 2029 is een structureel bedrag van € 140.000 opgenomen voor de verhoogde bijdragen aan regionale voorzieningen op het gebied van veiligheid, als gevolg van de indexering en het toegenomen inwoneraantal.	-140		S
Kadernota 2026 - 2029: Cameratoezicht
In de Kadernota 2026 - 2029 is, voor de jaren 2026 en 2027, een bedrag van € 40.000 opgenomen, als gevolg van de toename van het aantal incidenten waarbij explosieven worden ingezet.	-40		I
Kadernota 2026 - 2029: Projectleider Criminele Aanwas
In de Kadernota 2026 - 2029 is, voor de jaren 2026 en 2027, een bedrag van € 80.000 opgenomen, om een projectleider Criminele Aanwas in dienst te houden. Deze voorkomt dat kwetsbare jongeren de (georganiseerde ondermijnende) criminaliteit instappen, en ondersteunt ook om eruit te stappen.	-80		I

TOELICHTING OP DE BELANGRIJKSTE MUTATIES VAN BEGROTING 2026 T.O.V. BEGROTING 2025	LASTEN	BATEN	I/S
3.5 Stedelijk beheer, milieu en dierenwelzijn
Mutaties Kadernota 2026-2029
In de Kadernota 2026-2029 is voor het jaar 2026 een bedrag van € 200.000 opgenomen voor het inventariseren van geluid op het bedrijventerrein De Isselt. Tevens is voor het uitvoeren van het Soortenmanagementplan een budget opgenomen van € 113.000. Verder is een bedrag voor verbetering van de luchtkwaliteit van € 63.000 verwerkt.	-376		I
In de Kadernota 2026-2029 is eenmalig voor 2026 € 1,7 miljoen beschikbaar gesteld voor het aanplanten van nieuwe bomen na kap om het bomenbestand op peil te houden.	-1.700		I
In de Kadernota 2026-2029 is eenmalig voor 2026 een bedrag van € 1,228 miljoen opgenomen als omzetderving bij Rusthof. Dit als gevolg van de renovatie en verduurzaming van de Torenzaal.		-1.228	I
In de Kadernota 2026-2029 is voor de jaren 2026 tot en met 2029 jaarlijks € 760.000 beschikbaar gesteld voor de plaatsing van ongeveer 400 extra middenspanningsruimten voor een toekomstbestendig stroomnet zonder netcongestie.	-760		I
Het ruimtegebruik van de ondergrond van de openbare ruimte door met name diverse netbeheerders is de afgelopen tijd fors toegenomen, wat resulteert in meer dichtstraten van graafsleuven in de openbare ruimte. Deze kosten worden via leges en herstraattarieven in rekening gebracht bij de netbeheerders.	-600	600	S
In de Kadernota 2026-2029 is voor de jaren 2026 tot en met 2029 een bedrag van € 500.000 beschikbaar gesteld voor een vervolgaanpak op de bestrijding van invasieve exoten, waaronder de Japanse duizendknoop.	-500		I
In de Kadernota 2026-2029 is vanaf 2026 een bedrag van € 250.000 beschikbaar gesteld als vergoeding voor de hoge indexering op lopende contracten in de openbare ruimte.	-250		I
Bijlage:
Kadernota 2026-2029
Kadernota 2025: Geluidemissie
In 2025 is een eenmalig budget van € 200.000 opgenomen voor het vaststellen van de basisgeluidemissie. Dit bedrag is in 2026 niet meer beschikbaar.	200		I
Ombuigingen uit Meerjarenbegroting 2025-2028
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen middels het versneld verduurzamen van de openbare verlichting. Dit gaat in 2026 om € 185.000 en loopt op tot € 200.000 in 2029. In 2025 was ook al een bezuiniging ingeboekt van € 78.000. Zie ombuigingsmaatregel BH10.	107		S
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen middels het aanbestedingsvoordeel door Cirkelwaarde. Dit bedrag betreft vanaf 2026 € 500.000 per jaar. Daar bovenop komt nog een bedrag van € 105.000 aan BTW (21%). Deze wordt alleen extracomptabel toegerekend aan de afvalstoffenheffing. Zie ombuigingsmaatregel BH12.	500		S
Ombuiging Ingroeipad besparingen
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 is vastgelegd om om te buigen middels het ingroeipad besparingen. Dit gaat in 2026 om € 1.260.000 en loopt af naar € 100.000 in 2028. De ombuiging omvat het inzetten van bezuiniging uit 2025 van € 560.000, temporisering investeringen van € 880.000 en temporisering zelfbeheer van € 100.000. Zie ombuigingsmaatregel BH14.	1.260		I
In de Meerjarenbegroting 2025-2028 zijn een aantal bezuinigingen opgenomen in programma 3.5 die reeds in 2025 in gingen. Het geld van deze bezuinigingen worden conform de bezuiniging ingroeipad besparingen gebruikt op het onderdeel inzetten bezuinigingen 2025. Het bedrag van € 560.000 is alleen eenmalig beschikbaar in 2025 en niet meer in 2026.	560		I
In de bestemmingsvoorstellen bij de Jaarrekening 2024 is een deel van de bezuiging ingroeipad besparingen reeds ingelost voor 2026 en verder, te weten € 880.000 op de temporisering investeringen en € 35.000 op temporisering zelfbeheer.	-915		I
Jaarrekening 2024: voorziening onderhoud CBA
Bij de Jaarrekening 2024 is eenmalig het saldo van € 445.000 uit de op te heffen reserve voorziening onderhoud CBA beschikbaar gesteld in 2025 om in de nieuwe voorziening onderhoud CBA te storten. Dit geld is in 2026 niet meer beschikbaar.	445		I
Riolering en rioolheffing
De kosten die worden toegerekend aan de rioolheffing zijn gestegen met € 506.000. De oorzaken hiervan zijn onder andere indexering, verhoging van het aantal rioolaansluitingen (areaaluitbreiding) en een verhoging van de spaarcomponent voor toekomstige vervangingsinvesteringen. Omdat er daarnaast ook nog een aantal zaken extracomptabel worden toegerekend (waaronder straatreiniging en BTW) stijgt de rioolheffing zelf met € 689.000. Zie voor meer informatie ook de paragraaf lokale heffingen.	-506	689	S
Afval en afvalstoffenheffing
De kosten die worden toegerekend aan de afvalstoffenheffing zijn gestegen met € 1,595 miljoen. De oorzaken hiervan zijn indexering en uitbreiding van het aantal huisaansluitingen (areaaluitbreiding). De afvalstoffenheffing zelf stijgt maar met € 1.350.000. Dit komt voornamelijk doordat vanuit de Kadernota de ombuiging aanbestedingsvoordeel Cirkelwaarden van € 500.000 is ingeboekt. Zie voor meer informatie ook de paragraaf lokale heffingen.	-1.595	1.350	S
Kapitaallasten
Er is een stijging van de kapitaallasten als gevolg van nieuwe en doorgeschoven investeringen uit eerdere jaren waaronder met name investeringen in de openbare ruimte.	-910		S
Areaalmutaties
Ten opzichte van 2025 is het aantal woningen toegenomen. Dat leidt tot een aanpassing van de budgetten voor de areaalontwikkeling.	-401		S
Indexering, kostenverdeling, formatie-aanpassingen
Dit betreft hoofdzakelijk de indexering van (personele) lasten en de indexering van baten. Een klein effect kan worden toegewezen aan formatie-aanpassingen en de doorbelasting van personele lasten naar de programma’s.	-1.334	107	S

TOELICHTING OP DE RESERVEMUTATIES VAN BEGROTING 2026	LASTEN	BATEN	I/S
9. Mutatie reserves
Reserve Uitvoering bodemsanering
Dit betreft de onttrekking uit de Reserve Uitvoering Bodemsanering en Stedelijke Vernieuwing voor de kosten van bodemsanering Vetgasfabriek.		500	I
Reserve onderhoud openbare ruimte
Betreft een onttrekking uit de reserve onderhoud openbare ruimte voor het onderhoud van het park Elisabeth Groen.		85	I
Reserve bomen en vergroening
Betreft de storting van de in het Coalitieakkoord beschikbaar gestelde middelen van € 2.500.000 voor vergroening/planten bomen en vervangen stobben in de reserve bomen en vergroening. In 2026 wordt hiervan € 3.000.000 onttrokken voor de daadwerkelijke uitvoering.	-2.500	3.000	I
Reserve evenementen
We storten € 50.000 in de reserve Evenementen om eenmalige landelijke culturele- en/of sportevenementen naar de gemeente Amersfoort te halen.	-50		I
Reserve Armandomuseum
Incidentele onttrekking uit de reserve Armandomuseum ter dekking van beheer en onderhoud van de kerncollectie.		10	I